ÜniKuir'in "Trans+’ların Sağlık Haklarına Erişim Raporu" yayında!
ÜniKuir'in "Trans+’ların Sağlık Haklarına Erişim Raporu" yayında!
- 29/09/2021
- ÜniKuir
ÜniKuir Derneği Haklara Erişim Koordinatörü E. Ege Tektaş'ın hazırladığı ikinci rapor, 33 katılımcıdan elde edilen verilerin analizine dayanıyor.
Trans+’ların sağlık hizmetlerine erişiminde yaşadıkları sorunları, hastanelerde ve muayene sırasında maruz kaldıkları transfobiyi ve ayrımcılıkları izlemeyi, taleplerini ve ihtiyaçlarını duyurmayı ve sağlık hizmetlerini trans+’lar için kapsayıcı hale getirecek çözüm önerileri ve onarıcı önlemler üretilmesini sağlamayı amaçlayan rapor erişime açıldı.
2021 yılının Nisan-Mayıs ayında çevrimiçi olarak yapılan araştırmada, toplamda 33 katılımcıdan elde edilen veriler analiz ediliyor. Çalışma fiziksel ve ruhsal iyi hissetme durumları; sağlık hizmetlerine erişim, cinsiyet uyum sürecine dair sağlık hizmetlerinin yeterliliği ve sağlık hizmetlerinde trans+'lara yönelik ayrımcılıklar gibi çeşitli başlıklara ilişkin bulguları ortaya koyuyor.
ÜniKuir Haklara Erişim Koordinatörü E. Ege Tektaş'ın Avukat Mahmut Şeren'in ve akademisyen Dr. Filiz Ak’ın danışman desteği ile hazırladığı raporun Türkçesine buradan, İngilizcesine ise buradan erişebilirsiniz (click here to access the report).
Katılımcılar arasında çok sağlıklı hisseden yok
Katılımcılara Dünya Sağlık Örgütü'nün belirlediği "Sağlık sadece hastalık ve sakatlığın olmayışı değil, bedence, ruhça ve sosyal yönden tam iyilik halidir” tanımı verilerek sağlıklı olma hallerini nasıl ifade ettikleri soruldu. Mükemmel, çok iyi, iyi, idare eder ve kötü ifadelerinin arasından hiçbir katılımcının sağlıklı olma durumlarını "mükemmel" olarak tanımlamadığı görüldü. Katılımcıların 16'sı (%48.5) sağlıklı olma durumunu "idare eder"; 11'i (%33.3) "iyi"; 5'i (%15.2) "kötü"; 1 katılımcı "çok iyi" olarak tanımlıyor.
En çok Kadın Hastalıkları ve Doğum servisine gitmekten imtina ediliyor
İhtiyaç durumunda dahi sağlık hizmetlerine erişimden alıkoyan sebeplerin neler olduğuna dair soruda, çoklu seçenek işaretleyebilen katılımcılardan 28'i cinsel kimlik ve yöneliminin sebep gösterilerek kötü ve ayrımcı davranışa maruz kalacaklarını düşünmelerini; 16'sı hasta gizlilik haklarının korunmayacağını öngörmelerini; 4'ü sigortasının yetersiz olmasını ya da masrafları tam karşılamamasını sebep göstermiştir. Bu tür çekinceleri olmayan katılımcı sayısı sadece 3'tür. 1 katılımcı pandemi nedeniyle iyi doktorlara erişememesini, 1 diğer katılımcı ise hekimlerin cinsel kimlik ve yönelim konusundaki bilgi yetersizliğini sebep göstermiştir.
Araştırma, trans+ katılımcıların gitmeyi en çok erteledikleri üç hastane biriminin sırasıyla Kadın Hastalıkları ve Doğum, Endokrinoloji ve Psikiyatri birimleri olduğunu ortaya koymuştur. %51.5’i ruhsal desteğe erişemediklerini ve %60.6’sı ruhsal desteğe erişim pahalı olduğu için erişemediklerini belirtmiştir.
Sıklıkla trans+lardan abartılı bir kadınlık/erkeklik performansı bekleniyor
"Doktorların trans+ kimliğine ve uyum sürecine dair bilgisi yeterli" ifadesine katılımcıların %45’i "hiçbir zaman"; %30’u "çok seyrek"; %25’i "zaman zaman" olarak cevap vermiştir. Doktorların trans+ kimliğine ve uyum sürecine dair bilgisini sık sık veya her zaman yeterli bulan katılımcı olmamıştır. Katılımcıların %58.8’i uyum sürecinde yapılan psikiyatrik değerlendirmede kendilerinden "her zaman"; %35.3’ü "sık sık" abartılı bir kadınlık/erkeklik performansı beklendiğini belirtmiştir.
