Rusya Yüksek Mahkemesi, LGBTİ+ faaliyetleri “aşırılıkçı” damgasıyla yasakladı

Rusya Yüksek Mahkemesi, LGBTİ+ faaliyetleri “aşırılıkçı” damgasıyla yasakladı

• 01/12/2023
• ÜniKuir

“Rusya’daki LGBTİ+’ların her zamankinden daha fazla uluslararası desteğe ihtiyacı var.”

Kapak fotoğrafı: Maxim Shemetov/Reuters

Reuters’ta yer alan habere göre Rusya Yüksek Mahkemesi bugün (30 Kasım), Adalet Bakanlığı’nın "küresel LGBT hareketi" olarak adlandırdığı LGBTİ+'ları aşırılık yanlısı olarak tanıma ve faaliyetlerini yasaklama talebini kabul etti. Karar, LGBTİ+ görünürlüğünü ve örgütlenmelerini doğrudan tutuklama ve yargılama riskiyle baş başa bırakacak. 

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün (HRW) aktardığı üzere Rusya'nın önde gelen yedi insan hakları grubu, 28 Kasım'da Yüksek Mahkeme'ye sunduğu dilekçede Adalet Bakanlığı'nın açtığı davanın kabulü yönünde verilecek bir kararın türlü ayrımcılığa ve hak ihlaline sebebiyet vereceğini belirtilmişti. Hükümetin yasaklamaya çalıştığı "Küresel LGBT Hareketi" diye bir örgüt mevcut olmadığından; insan hakları savunucuları, kararın yetkililere LGBTİ+ haklarıyla ilgili herhangi bir faaliyetten dolayı keyfi olarak kovuşturma yapma imkanı vereceğinden korkuyor.

Yasak kararı, Rusya’nın on yıldan fazla süredir LGBTİ+’lara ve LGBTİ+ aktivizmine yönelik baskıcı politikalarının zirveye ulaştığı noktaya karşılık geliyor. Adalet Bakanlığı’nın 17 Kasım tarihli talebinde yer alan LGBTİ+ harekete ilişkin "sosyal ve dini anlaşmazlıkların kışkırtılması da dahil olmak üzere aşırılıkçı yönelime sahip olduğu” tespitinin ardından aktivistler, kararı kaçınılmaz olarak görüyordu. LGBTİ+ aktivisti Alexei Sergeyev, verdiği röportajda "Tehdidin hiç bu kadar ciddi ve gerçek olduğunu hatırlamıyorum" ifadelerini kullanmıştı.

Sergeyev, kararla birlikte LGBTİ+’lara yönelik psikolojik ve hukuki desteğin hatta sadece oturup çay içilen buluşmaların bile “merdiven altına” çekileceğini ve birçok destekten mahrum kalacak LGBTİ+’ların yaşamlarının riske girebileceğini söylüyor.

İnsan Hakları İzleme Örgütü’nde (HRW) Avrupa ve Orta Asya Direktörü Tanya Lokshina, "Yetkililerin bu hamlesinin ikili bir amaca hizmet ettiğini” ifade ediyor:

"Bu karar, Mart 2024'te yapılacak başkanlık oylaması öncesinde Kremlin'in muhafazakâr destekçilerinin ilgisini çekmek için LGBTİ+'ların günah keçisi ilan edilmesi; aynı zamanda ayrımcılığa karşı mücadele eden ve LGBTİ+’ları destekleyen hak gruplarının çalışmalarına ket vurulması anlamına geliyor"

Rusya Ceza Hukukuna göre, aşırılık yanlısı bir örgüte katılmak ya da finanse etmek 12 yıla kadar hapisle cezalandırılıyor. “Aşırılık yanlısı” denen grupların sembollerini sergilemekten suçlu bulunan bir kişi ilk suçunda 15 güne kadar, tekrarında ise dört yıla kadar hapis cezasıyla karşı karşıya kalıyor. Yetkililer, aşırılık yanlısı bir örgütle ilişkisi olduğundan şüphelenilen kişileri ülke genelindeki "aşırılık yanlıları listesine" dahil edebiliyor ve banka hesaplarını dondurabiliyor. Aşırılık yanlısı bir örgütle ilişkisi olduğu düşünülen kişilerin kamu görevlerinde çalışması yasaklanıyor.

Rusya’nın LGBTİ+’lara yönelik yasak tarihi

Rusya, on yılı aşkın süredir LGBTİ+’ları ve aktivistleri hedef almak için kullanılan "eşcinsel propaganda" yasasını devamlı sertleştirmeye devam ediyor. 2022 Aralık ayında parlamento, 2013'te yürürlüğe giren "eşcinsel propaganda" yasağını genişleterek, LGBTİ+ haklarını destekleyen her türlü kamusal yayın veya etkinliği kapsayacak şekilde ağırlaştırmıştı.

Yasa sanat, bilimsel çalışma veya eğitim demeden LGBTİ+’ları pedofili ile ilişkilendirmeye çalışan yanıltıcı mesajı sürekli tekrarlıyor. Yasa "geleneksel olmayan cinsel ilişki ve/veya tercihlerin, pedofilinin ve cinsiyet değişikliğinin propagandası" ifadelerine sıkça başvurarak ayrımcılığı pekiştiriyor.

Rusya'nın anayasasına eşcinsel evlilik yasağını eklediği 2021'den bu yana, yetkililer 17 LGBTİ+ örgütünü "yabancı ajanlar" olarak yaftalamakta. 

2023'ün başlarında ise Rusya parlamentosunda, transların yasal haklarına aykırı bir dizi kanunu kabul edildi. Bu kanunlar transların ihtiyaç duyduğu sağlık hizmetlerini yasaklıyor, resmi belgelerde cinsiyet ifadesini değiştirmeyi engelliyor ve transların evliliklerini geçersiz sayıyor ve transların çocuk evlat edinmesini yasaklıyor.

Kaynak: Reuters, HRW