ÜniKuir Meclis Raporu: TBMM 28. Dönem 1. ve 2. Yasama Yıllarının LGBTİ+ Hakları Bağlamında İzlenmesi Raporu Yayında!

ÜniKuir Meclis Raporu: TBMM 28. Dönem 1. ve 2. Yasama Yıllarının LGBTİ+ Hakları Bağlamında İzlenmesi Raporu Yayında!

• 10/06/2025
• ÜniKuir

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 28. Dönem 1. ve 2. Yasama Yıllarını kapsayan LGBTİ+ hakları izleme raporumuzu yayımladık!

LGBTİ+ Hakları Meclis Gündeminde Nerede?

Bu rapor, yasama süreçlerinde LGBTİ+’ların ne kadar görünür olduğunu, milletvekillerinin söylemlerini ve LGBTİ+ haklarına yönelik politika üretim süreçlerini mercek altına alıyor.

Mecliste LGBTİ+’lara Yönelik Söylemler ve Politika Süreçleri: 

Rapor, Mecliste LGBTİ+’lara yönelik nefret söylemlerinin giderek kurumsallaştığını gözler önüne seriyor. Mecliste yapılan konuşmalarda özellikle iktidar partisi ve ittifak ortakları tarafından, LGBTİ+’lar çoğunlukla “sapkın”, “zararlı eğilimler/akımlar”, “küresel tehdit” ve “cinsiyetsizleştirme projesi” gibi kavramları gibi ifadelerle hedef gösterildi. TBMM genel kurul konuşmalarında, komisyon toplantılarında ve grup toplantılarında LGBTİ+’lar çoğunlukla aile yapısına yönelik bir tehdit unsuru olarak sunuldu. Özellikle “Aile ve Gençlik Fonu” gibi düzenlemelerin LGBTİ+’ları dışlayıcı bir çerçevede ele alındığı görüldü.

Bunlara karşın bazı milletvekilleri de LGBTİ+’lara yönelik hak temelli söylemlerde bulunmuştur. Örneğin DEM Parti İzmir Milletvekili Burcugül Çubuk, yaptığı konuşmada siyasi iktidar tarafından kutsal aile argümanının karşısında LGBTİ+’ların konumlandırılmasına tepki göstermiştir.

Özetle mecliste LGBTİ+’lar: TBMM’de LGBTİ+ haklarını savunan milletvekilleri tarafından toplamda 120 faaliyet gerçekleştirildi. Buna karşın, 57 faaliyet LGBTİ+’lara yönelik ayrımcı ve nefret içeren söylemler içerdi.

Hak İhlalleri Meclis Gündemine Yansıyor Mu? 

LGBTİ+’ların maruz kaldığı üniversitelerdeki ayrımcılıklar, nefret suçları, polis şiddeti ve LGBTİ+ mültecilerin maruz kaldığı insan hakları ihlalleri gibi temel hak ihlalleri meclis gündemine sınırlı ölçüde taşındı ya da tamamen görmezden gelindi.

Yasama sürecinde LGBTİ+’ları doğrudan ilgilendiren kanun teklifleri oldukça sınırlıydı. LGBTİ+ haklarını en çok savunan milletvekilleri arasında DEM Parti, TİP ve EMEP milletvekilleri öne çıkarken, bu vekillerin LGBTİ+ haklarını geliştirmeye yönelik sunduğu 17 kanun teklifinin hiçbiri meclis gündemine alınmadı. Ayrıca, LGBTİ+ haklarıyla ilgili verilen soru önergeleri ya yanıtsız bırakıldı ya da geçiştirici cevaplarla geçiştirildi.

Örneğin TİP İstanbul Milletvekili Sera Kadıgil, Bursa’da yangın tüpü ile saldırıya uğrayan trans kadına dikkat çekerek translara yönelik nefret saldırılarına ve bu konuda alınan önlemlere ilişkin soru önergesi vermiştir. Ancak Adalet Bakanı, bu soru önergesine kanun maddelerini tekrar ederek ve soruşturmanın devam ettiğini söyleyerek yetersiz bir yanıt vermiştir. 

LGBTİ+’ların hak taleplerini ve sorunlarını mecliste en çok gündem eden milletvekilleri sırasıyla DEM Parti İstanbul Milletvekili Özgül SAKİ, DEM Parti İzmir Milletvekili Burcugül ÇUBUK, DEM Parti Diyarbakır Milletvekili Sevilay ÇELENK, TİP İstanbul Milletvekili Sera KADIGİL ve EMEP Gaziantep Milletvekili Sevda KARACA oldu.

Sonuç ve Değerlendirme:

Rapor, LGBTİ+ haklarının korunması ve geliştirilmesi adına TBMM’deki yasama ve denetim faaliyetlerinde LGBTİ+ haklarının daha fazla yer bulması, bu amaçla sivil toplum örgütlerinin, aktivistlerin ve akademik çevrelerin görüşlerinin dikkate alınması, yasama süreçlerine LGBTİ+ örgütlerinin doğrudan katılımını sağlayacak adımların atılması, kesişimsel konularda LGBTİ+’ların özgü sorunlarının tanınması, anlaşılması ve gündeme getirilmesi gerektiğini göstermektedir.

Özellikle nefret söylemi ve ayrımcı politikalar yasama faaliyetlerinde giderek kurumsallaşırken, LGBTİ+ haklarını savunan vekillerin bu hakları gündeme taşıma çabaları yetersiz kaldı. LGBTİ+ haklarının korunması ve geliştirilmesi için mecliste daha güçlü bir savunuculuk yapılması, yasama süreçlerine LGBTİ+ örgütlerinin doğrudan dahil edilmesi ve LGBTİ+ haklarının toplumsal ve politik meseleler içinde daha fazla yer bulması gerekmektedir.

Herkesi, bu süreci takip etmeye, LGBTİ+ hakları için dayanışmaya ve mücadeleyi büyütmeye davet ediyoruz! 

TBMM 28. Dönem 1. ve 2. Yasama Yıllarının LGBTİ+ Hakları Bağlamında İzlenmesi Raporu’nun tamamını okumak için: TIKLAYINIZ!